Aronia: Właściwości Zdrowotne i Wartości Odżywcze. Czy Przyśpiesza Odchudzanie?

Najpierw sok z buraka, następnie wiśnie, a teraz na pierwszy plan wysuwają się aronie.

Miano owoców o najsilniejszym potencjale antyoksydacyjnym przyrosło do nich już jakiś czas temu.

Mało kto jednak zdawał sobie sprawę, że te niezbyt smaczne owoce zawładną światem nauki i staną się pożądanym składnikiem w diecie osób odchudzających się.

Chcesz schudnąć? Sprawdź historię odchudzania Alicji tutaj >>

Czym są aronie?

Aronia, a mówiąc ściślej aronia czarna (Aronia melanocarpa) to krzew, dający owoce w postaci małych, ciemnogranatowych jagód.

Roślina jest chętnie wybierana przez działkowców, nie tylko ze względu na owoce, ale także piękne kwiaty i jesienne liście, które przybierają żywą, czerwonawą barwę [1].

Krzew pochodzi z Ameryki Północnej, skąd następnie dotarł do Europy.

Osiąga rozmiary 2-3 m, na Pomorzu stał się gatunkiem lokalnie zadomowionym.

Jest mało wymagający, jeśli chodzi o warunki glebowe, wykazuje odporność na szkodniki, nie kumuluje w tkankach metali ciężkich [2].

Owoce mają dość cierpki smak (interakcja tanin z błoną śluzową jamy ustnej), dlatego nie są chętnie spożywane w postaci surowej. Najczęściej można spotkać dżemy i konfitury, syropy i soki, a także formy sproszkowane [1].

Wartości odżywcze

Najcenniejszym składnikiem aronii są polifenole, których w 100 g owoców znajdziemy ponad 2000 mg (niekiedy nawet 8000!). Dla porównania w wiśniach jest ich niespełna 500 mg, a w żurawinie około 200 mg [1].

Głównymi polifenolami aronii są procyjanidyny (epikatechiny), antocyjaniny (3-O-galaktozyd, 3-O-glukozyd, itp.) oraz fenolokwasy (kwas chlorogenowy) [3].

Według różnych źródeł, w 100 gramach owoców aronii znajdziemy:

• 47 kcal,
• 10 g węglowodanów,
• 5 g błonnika,
• 0,1-0,5 g tłuszczów,
• 0,7 – 1,4 g białka,
• 13-27 mg witaminy C,
• 105-290 mg potasu,
• 1-1,4 mg żelaza,
• 27-32 mg wapnia,

a także niewielkie ilości witamin z grupy B, magnezu czy karotenoidów.

Właściwości prozdrowotne aronii

• Ogrom przeciwutleniaczy

Wysoki potencjał antyoksydacyjny sprawia, że aronia doskonale chroni nasz organizm przed stresem oksydacyjnym.

Mechanizm tego działania jest bardzo szeroki: polifenole aronii mogą reagować bezpośrednio z wolnymi rodnikami, nasilać ich rozpad, katalizować przejście wolnych rodników w formy neutralne, nasilać działanie enzymów antyoksydacyjnych w organizmie, a także chelatować jony metali [1].

• Zdrowe serce to zdrowy organizm

Bogactwo przeciwutleniaczy korzystnie wpływa także na pracę serca i całego układu sercowo-naczyniowego, zmniejsza stan zapalny w organizmie. Aronie mogą także działać przeciwbakteryjnie [4,5].

• Potencjalne działanie antynowotworowe

Antocyjaniny zmniejszają również ryzyko zachorowania na nowotwór, hamują proliferację komórek rakowych. Korzystne działania odnotowano w przypadku raka piersi i jelita grubego [6,7]

• Na poprawę wyników badań

Praca przeglądowa, podsumowująca wpływ spożywania aronii i jej przetworów na zdrowie przytacza m.in. działanie obniżające stężenie glukozy we krwi na czczo i po posiłku, obniżenie stężenia cholesterolu, LDL i trójglicerydów we krwi, wzrost stężenia HDL, zmniejszenie ryzyka miażdżycy i sekrecji czynników prozapalnych [5].

Przytoczone właściwości często dotyczą zaburzeń towarzyszących otyłości: cukrzycy, zespołu metabolicznego, dyslipidemii. Ponadto już sama aktywność przeciwutleniająca może sprzyjać dążeniom do obniżenia masy ciała [8].

Czy aronie mogą pomoc w odchudzaniu?

Potencjalny mechanizm działania – lepszy wychwyt glukozy i hamowanie trawienia i wchłaniania tłuszczów

Antocyjaniny mogą wpływać na wiele narządów, spośród których te najważniejsze to wątroba, mięśnie, tkanka tłuszczowa i trzustka.

Związki te aktywują szereg szlaków metabolicznych i indukują ekspresję genów wielu ważnych z punktu widzenia odchudzania enzymów.

Czytaj też: SlimBerry: Cała Prawda o Suplemencie Odchudzającym z Aronii >> 

Może to skutkować zwiększoną insulinowrażliwością, lepszym wychwytem glukozy, a z drugiej strony lepszym wykorzystaniem kwasów tłuszczowych do celów energetycznych [8].

W badaniu na szczurach karmionych dietą wysokotłuszczową, podaż aronii hamowała aktywność lipazy trzustkowej oraz wchłanianie tłuszczów z przewodu pokarmowego.

In vitro również wykazano aktywność hamującą lipazę, ale także alfa-amylazę nie tylko przez antocyjany, ale także przez kwas chlorogenowy. Może mieć to potencjalne zastosowanie u ludzi i zmniejszać odkładanie się zapasów w tkance tłuszczowej [9,10].

Co mówią badania na ludziach?

Kilka prób klinicznych na ludziach odbyło się w ostatnich latach, jednak wszystkie kończą się stwierdzeniem, że potrzeba dalszych badań.

Często bywa tak, że powtórzenie badań o fenomenalnych wynikach na ludziach nie napawa już tak wielkim optymizmem, jak to było u zwierząt.

Jedną z nich było badanie obserwacyjne, w którym wyniki i wnioski opierano na kwestionariuszach żywieniowych.

Zaletą takiego badania jest duża liczba uczestników (ponad 120 tysięcy), wadą natomiast brak kontroli i konkretnych informacji.

Wykazano, że konsumpcja różnych, bogatych źródeł flawonoidów wiązała się z lepszymi efektami odchudzającymi.

Zwiększanie podaży różnych jagód o pół filiżanki (ok. 1 garści) skutkowało na przestrzeni 4 lat większą o średnio 1 kg utratą masy ciała. Efekt nie powala, ale nie skreśla też roli owych składników w odchudzaniu [8].

W innych badaniach ochotnikami były osoby cierpiące na choroby metaboliczne, co w świetle wcześniejszych doniesień na temat wpływu antocyjanin na te jednostki powinno spowodować choćby minimalny efekt.

Podaż produktów o łącznej zawartości ok. 700 mg antocyjanin i 1500 mg wszystkich polifenoli razem istotnie skutkowało poprawą stanu zdrowia i lepszymi wynikami badań. Masa ciała zmniejszyła się jednak tylko o 0,4 kg w ciągu 8 tygodni lub nie obserwowano żadnych zmian [11,12].

Bardzo dobre wyniki osiągnięto u osób, które przez 4 tygodnie otrzymywały 100 ml soku z aronii, wzbogaconego o 2 g glukomannanu (włókno z rośliny o nazwie dziwadło). Masa ciała zmniejszyła się u nich o około 2 kg, dodatkowo poprawie uległy parametry lipidowe we krwi, ciśnienie tętnicze i glikemia. Nie wiadomo jednak, czy większy udział miały aronie, czy też dziwadło [13].

Wniosek:

Badania nie mówią jednoznacznie, czy spożycie aronii, a raczej podaż zawartych w niej składników aktywnych skutkuje lepszymi efektami odchudzającymi, choć zdecydowanie poprawia stan zdrowia.

Potrzeba dalszych badań, zwłaszcza tych porównujących utratę masy ciała na diecie redukcyjnej i diecie redukcyjnej z podażą określonej ilości aronii.

Podsumowanie

Badania wśród ludzi nie są tak zadowalające jak u zwierząt.

Faktem jest natomiast, że aronia działa pozytywnie na zdrowie człowieka, w tym na metabolizm glukozy i tłuszczów, co może mieć przełożenie na efekty odchudzające.

Hamowanie szkodliwego wpływu wolnych rodników także pomoże w zrzuceniu masy ciała, bowiem duża ilość tkanki tłuszczowej, zwłaszcza tej brzusznej, odpowiada m.in. za zwiększony stres oksydacyjny.

Warto na aronię spojrzeć nieco szerzej, ale jednocześnie całkiem przyziemnie.

Niska ilość kalorii w 100 g produktu zdecydowanie czyni ją ważnym składnikiem na diecie redukcyjnej. Błonnik również wspomoże odchudzanie, a całkiem pokaźna zawartość potasu wpłynie pozytywnie na nasze serce.

Czytaj też: Tabletki na Odchudzanie: Ranking Najlepszych Spalaczy >>

Przeciwutleniacze ochronią nasze mięśnie przed powstającymi w czasie treningu wolnymi rodnikami, zwłaszcza, gdy dopiero zaczynamy przygodę z aktywnością fizyczną, bardzo ważną przy redukcji masy ciała.

Polecam włączyć aronię, a zwłaszcza jej przetwory do diety. W rozsądnych ilościach nie zaszkodzi, a może zdecydowanie pomóc.

Źródła:

1. Białek, M., Rutkowska, J., & Hallmann, E. (2012). Aronia czarnoowocowa (Aronia melanocarpa) jako potencjalny składnik żywności funkcjonalnej. Żywność Nauka Technologia Jakość, 6(85), 21-30.
   https://www.researchgate.net/publication/234130283_Aronia_czarnoowocowa_Aronia_melanocarpa_jako_potencjalny_skladnik_zywnosci_funkcjonalnej
2. Kokotkiewicz, A., Jaremicz, Z., & Luczkiewicz, M. (2010). Aronia plants: a review of traditional use, biological activities, and perspectives for modern medicine. Journal of medicinal food, 13(2), 255-269.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20170359
3. Kulling, S. E., & Rawel, H. M. (2008). Chokeberry (Aronia melanocarpa)–A review on the characteristic components and potential health effects. Planta medica, 74(13), 1625-1634.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/18937167
4. Sikora, J., Broncel, M., Markowicz, M., Chałubiński, M., Wojdan, K., & Mikiciuk-Olasik, E. (2012). Short-term supplementation with Aronia melanocarpa extract improves platelet aggregation, clotting, and fibrinolysis in patients with metabolic syndrome. European journal of nutrition, 51(5), 549-556.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/21850495
5. Sidor, A., Drożdżyńska, A., & Gramza-Michałowska, A. (2019). Black chokeberry (Aronia melanocarpa) and its products as potential health-promoting factors-an overview. Trends in Food Science & Technology.
   https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0924224418301699
6. Lala, G., Malik, M., Zhao, C., He, J., Kwon, Y., Giusti, M. M., & Magnuson, B. A. (2006). Anthocyanin-rich extracts inhibit multiple biomarkers of colon cancer in rats. Nutrition and cancer, 54(1), 84-93.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/16800776
7. Malik, M., Zhao, C., Schoene, N., Guisti, M. M., Moyer, M. P., & Magnuson, B. A. (2003). Anthocyanin-rich extract from Aronia meloncarpa E. induces a cell cycle block in colon cancer but not normal colonic cells. Nutrition and cancer, 46(2), 186-196.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/14690795
8. Azzini, E., Giacometti, J., & Russo, G. L. (2017). Antiobesity effects of anthocyanins in preclinical and clinical studies. Oxidative medicine and cellular longevity, 2017.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28785373
9. Takahashi, A., Shimizu, H., Okazaki, Y., Sakaguchi, H., Taira, T., Suzuki, T., & Chiji, H. (2015). Anthocyanin-rich phytochemicals from aronia fruits inhibit visceral fat accumulation and hyperglycemia in high-fat diet-induced dietary obese rats. Journal of oleo science, 64(12), 1243-1250.
   https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26582155
10. Worsztynowicz, P., Napierała, M., Białas, W., Grajek, W., & Olkowicz, M. (2014). Pancreatic α-amylase and lipase inhibitory activity of polyphenolic compounds present in the extract of black chokeberry (Aronia melanocarpa L.). Process Biochemistry, 49(9), 1457-1463.
    https://www.deepdyve.com/lp/elsevier/pancreatic-amylase-and-lipase-inhibitory-activity-of-polyphenolic-Qj5qdwExPQ
11. Stull, A. J., Cash, K. C., Johnson, W. D., Champagne, C. M., & Cefalu, W. T. (2010). Bioactives in blueberries improve insulin sensitivity in obese, insulin-resistant men and women. The Journal of nutrition, 140(10), 1764-1768.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20724487
12. Basu, A., Du, M., Leyva, M. J., Sanchez, K., Betts, N. M., Wu, M., … & Lyons, T. J. (2010). Blueberries decrease cardiovascular risk factors in obese men and women with metabolic syndrome. The Journal of nutrition, 140(9), 1582-1587.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/20660279
13. Kardum, N., Petrović-Oggiano, G., Takic, M., Glibetić, N., Zec, M., Debeljak-Martacic, J., & Konić-Ristić, A. (2014). Effects of glucomannan-enriched, aronia juice-based supplement on cellular antioxidant enzymes and membrane lipid status in subjects with abdominal obesity. The Scientific World Journal, 2014.
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/25574495