Kurkuma i piperyna – Sprzymierzeńcy nie tylko przy odchudzaniu

Ogranicz użycie soli, a zamiast niej włącz do diety przyprawy.

Jest to znane wszystkim zalecenie od lekarzy i dietetyków, zwłaszcza, jeśli cierpisz na nadciśnienie tętnicze lub choroby nerek.

Wciąż niewielu z nas zdaje sobie jednak sprawę, że przyprawy to nie tylko sposób na poprawienie smakowitości dań, z których pozbywamy się soli, ale także metoda na podniesienie ich wartości prozdrowotnej.

Medycyna ludowa bardzo mocno podkreśla rolę ziół i przypraw w zdrowiu człowieka, korzystali z nich także starożytni lekarze na Bliskim Wschodzie i w Indiach,  a jak obecnie wiemy znacząco przewyższali wiedzą Europejczyków.

Wśród przypraw lubimy szukać tych, które mają jakieś szczególne, udowodnione działanie. W kontekście diety chcielibyśmy, poza poprawą zdrowia, aby maksymalnie wspomagały procesy odchudzające.

Warto więc powiedzieć kilka słów o dwóch z nich: pieprzu czarnym i kurkuminę, a konkretniej mówiąc, o występujących w nich składnikach aktywnych, czyli piperynie i kurkuminie.

Piperyna a pieprz

Piperyna jest głównym składnikiem, któremu pieprz zawdzięcza swoje walory smakowe, ale także działanie prozdrowotne.

Według różnych źródeł zawartość piperyny w pieprzu czarnym, ale też białym waha się od 2 do 7%.

Niektórzy zaś są zdania, że pieprz czarny zawiera więcej tego składnika [1].

Pieprz był stosowany od dawien dawna jako przyprawa, ale także środek na:

• bóle mięśniowe
• bóle żołądka niestrawność
• bóle reumatyczne
• gorączki

Gdy dodawany był do naparów, mógł łagodzić bóle migrenowe i gardła.

Niestety rozpuszczalność piperyny w wodzie jest dość słaba, ale rozwój technologii pozwolił na jej izolowanie i dodawanie do różnego rodzaju środków [1].

Właściwości przeciwutleniające i wspomagające trawienie

Zanieczyszczenia występujące w środowisku, intensywny wysiłek fizyczny, urazy czy choroby mogą powodować powstawanie znacznych ilości wolnych rodników.

Znamy wiele substancji o działaniu antyoksydacyjnym, czyli zmiatającym wolne rodniki, spośród nich chociażby witaminę C.

Piperyna również spełnia taką rolę, a ponadto podnosi w organizmie poziom enzymów, które także pomagają w walce z wolnymi rodnikami, m.in. katalazy czy peroksydazy glutationowej [1,2].

Piperyna wykazuje również działanie ochronne wobec wątroby i wspiera usuwanie toksyn (sama w sobie tego nie robi, ale mobilizuje i wspiera w tych działaniach wątrobę). 

Wspomaga również trawienie poprzez stymulowanie wydzielania enzymów trawiennych przez trzustkę i kwasów żółciowych [1,2]

Piperyna w leczeniu nowotworów

Choć przeprowadzane w dużej mierze in vitro oraz na zwierzętach, ale warte uwagi, są badania nad wpływem piperyny na rozwój nowotworów.

Związek ten może hamować angiogenezę, czyli powstawanie naczyń włosowatych, które będą odżywiać tkankę nowotworową.

Właściwości antykancerogenne mogą dotyczyć raka piersi i prostaty [3,4].

Właściwości przeciwzapalne i synergistyczne

W parze z działaniem antyoksydacyjnym idzie też to prozapalne, w którym piperyna zmniejsza sekrecję wielu cytokin, może także poprawiać stan chorego w astmie [1,4].

Podając pacjentowi leki chcielibyśmy, aby zadziałały jak najlepiej. Gwarantuje to zazwyczaj ich wysoka biodostępność.

Okazuje się, że piperyna może ją zwiększać.

Udowodniono to w przypadku antybiotyków beta-laktamowych (np. amoksycylina stosowana w wielu zakażeniach bakteryjnych), gatyfloksacyny (głównie zakażenia dróg oddechowych) i docetakselu (lek przeciwnowotworowy, stosowany w leczeniu m.in. raka prostaty, piersi, płuca) [1].

Ile kurkuminy w kurkumie?

Drugim aktywnym składnikiem, o którym chciałbym opowiedzieć w tym wpisie, to kurkumina.

Poza kurkumą znajdziemy ją też w curry, czyli mieszance przypraw, zawierającej żółty korzeń.

Stanowi jedynie od 2 do 5% samej przyprawy (w łyżeczce, czyli 1 g znajdziemy jedynie do 50 mg tego związku).

Tak różne, a jednak podobne

Kurkumina, podobnie jak piperyna, również wykazuje działanie antyoksydacyjne, polegające na zmiataniu reaktywnych form tlenu i azotu, ale też poprzez zwiększanie aktywności enzymów chroniących przed ich powstawaniem.

Z tego powodu kurkumina może także działać ochronnie na mózg i cały układ nerwowy.

Ponadto zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób neurodegeneracyjnych, głównie choroby Alzheimera (stymuluje usuwane amyloidu beta) i Parkinsona (ochrona neuronów). Może również przynieść ulgę w migrenach [5].

Inne podobieństwo to działanie przeciwzapalne w obrębie dróg oddechowych, gdzie kurkumina działa immunomodulująco (reguluje działanie układu odpornościowego).

Kurkuma może też przynieść ulgę w chorobach stawów, głównie w reumatoidalnym zapaleniu stawów (RZS), gdzie moduluje aktywność enzymów pro- i przeciwzapalnych, wydzielanie cytokin i gdzie działa przeciwutleniająco [5,6]

Kurkumina jak element diety antynowotworowej

Kurkumina zmniejsza również stan zapalny występujący w czasie zapalenie trzustki i zapalenia żołądka, związanego z zakażeniem Helicobaacter pylori [5].

Poprzez działanie przeciwutleniające i przeciwzapalne kurkumina może także hamować rozwój nowotworów na etapie promocji i progresji.

Może także przyspieszać śmierć komórek nowotworowych przez wpływ na ekspresję wielu genów. Może ograniczać ryzyko rozwoju raka piersi, prostaty, jelita grubego, odbytnicy, płuc czy trzustki [7].

Piperyna i kurkumina to połączenie idealne!

Piperyna nie tylko działa synergistycznie wobec leków, ale także świetnie współgra z kurkuminą, której biodostępność zwiększa o nawet 2000%! Takie połączenie, jak donoszą naukowcy, to świetna terapia w chorobach nowotworowych [1].

Ponieważ piperyna poprawia wykorzystanie kurkuminy i to bez żadnych efektów ubocznych, jej działanie zwiększa się też na wielu innych płaszczyznach, zwłaszcza jeśli chodzi o zespół metaboliczny czy dyslipidemię.

Połączenie obu składników będzie również lepiej wspierać działanie odchudzające, o którym czas opowiedzieć.

Przyprawy na odchudzanie

Już samo działanie antyoksydacyjne i hamowanie powstawania związków prozapalnych, w tym tych produkowanych przez tkankę tłuszczową, będzie wspomagać proces odchudzania. 

Ponadto kurkumina poprawia profil lipidowy, który przy nadwadze i otyłości odbiega często od normy.

Stosowanie jej w połączniu z piperyną będzie zmniejszać stężenie cholesterolu LDL i trójglicerydów we krwi, a zwiększać cholesterolu HDL.

Zmniejsza również insulinooporność i poprawia ogólną gospodarkę węglowodanami.

W kontekście stricte odchudzania, kurkumina zwiększa aktywność lipazy w mięśniach szkieletowych, a tym samym i wykorzystanie kwasów tłuszczowych do celów energetycznych.

Hamuje również różnicowanie adipocytów i ich rozrastanie się, co również sprzyja odchudzaniu [5].

Piperyna poza działaniem na układ trawienny i lepszym trawieniem tłuszczów, przyspiesza również metabolizm i podnosi ciepłotę ciała, co skutkuje z kolei wzrostem podstawowego zapotrzebowania kalorycznego.

Włączenie do diety pieprzu bądź stosowanie piperyny w formie gotowych preparatów może zatem wspomagać proces odchudzania.

Szukasz suplementu z piperyną? Przeczytaj artykuł o Piperinox >>

Ponownie należy podkreślić, że utratę masy ciała powoduje deficyt kaloryczny, osiągany m.in. poprzez zwiększone wydatki energetyczne na skutek treningów, czy właśnie działanie termogeniczne różnych środków. [8].

Piperyna zwiększa również przyswajalność wielu związków odżywczych, co może poprawiać ogólny stan zdrowia i zwiększać efekty odchudzające osiągane poprzez odpowiednią dietę [1].

Doniesienia naukowe podają, że piperyna również może hamować powstawanie tkanki tłuszczowej, ale jak na razie nie zostało przeprowadzone dobre badanie, a te na zwierzętach często mówią o braku działania [9].

Wnioski

Piperyna i kurkumina wykazują szereg działań prozdrowotnych.

W kontekście nadwagi i otyłości mogą zapobiegać powstawaniu związków prozapalnych, produkowanych przez adipocyty, poprawiać glikemię i profil lipidowy, a tym samym przeciwdziałać zespołowi metabolicznemu i cukrzycy.

Już same właściwości przeciwutleniające i przeciwzapalne mogą poprawiać ogólny stan zdrowia i skuteczność terapii odchudzającej.

Ponadto kurkumina rzeczywiście hamuje tworzenie tkanki tłuszczowej. 

Piperynie jak na razie nie udowodniono takiego działania, ale fakt, że znacznie podnosi biodostępność kurkuminy, czyni ją ważnym sprzymierzeńcem w walce z niechcianymi kilogramami.

Przyprawy zawierające owe składniki ma w domu niemal każdy.

Zanim sięgniemy po suplementy, zmieńmy naszą dietę na lepszą, wprowadźmy wysiłek fizyczny i zadbajmy o dodatek pieprzu i kurkumy do naszych potraw.

Bibliografia

1. Gorgani, L., Mohammadi, M., Najafpour, G. D., & Nikzad, M. (2017). Piperine—the bioactive compound of black pepper: from isolation to medicinal formulations. Comprehensive Reviews in Food Science and Food Safety, 16(1), 124-140. https://onlinelibrary.wiley.com/doi/full/10.1111/1541-4337.12246
2. Newerli-Guz, J. (2012). Właściwości przeciwutleniające przypraw na przykładzie pieprzu czarnego Piper nigrum L. Bromatologia Chemia Toksykologia”, nr XLV, 3. https://ptfarm.pl/pub/File/Bromatologia/2012/3/887-891.pdf
3. Manayi, A., Nabavi, S. M., Setzer, W. N., & Jafari, S. (2019). Piperine as a potential anti-cancer agent: a review on preclinical studies. Current medicinal chemistry. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28545378
4. Sunila, E. S., & Kuttan, G. (2004). Immunomodulatory and antitumor activity of Piper longum Linn. and piperine. Journal of ethnopharmacology, 90(2-3), 339-346. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/15013199
5. Pulido-Moran, M., Moreno-Fernandez, J., Ramirez-Tortosa, C., & Ramirez-Tortosa, M. (2016). Curcumin and health. Molecules, 21(3), 264. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/26927041
6. Hewlings, S., & Kalman, D. (2017). Curcumin: a review of its’ effects on human health. Foods, 6(10), 92. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/29065496
7. Kunnumakkara, A. B., Bordoloi, D., Padmavathi, G., Monisha, J., Roy, N. K., Prasad, S., & Aggarwal, B. B. (2017). Curcumin, the golden nutraceutical: multitargeting for multiple chronic diseases. British journal of pharmacology, 174(11), 1325-1348. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/27638428
8. Zrobić formę do lata, czyli jaki spalacz tłuszczu wybrać? Artykuł ze strony Dietetycy.org.pl [Dostęp: 28.07.2019] https://dietetycy.org.pl/zrobic-forme-do-lata-czyli-jaki-spalacz-tluszczu-wybrac/
9. Suplementy diety wspomagające odchudzanie. Artykuł ze strony Medycyna Praktyczna [Dostęp: 28.07.2019]
   https://www.mp.pl/pacjent/dieta/odchudzanie/leczeniefarmakologiczne/195983,suplementy-diety-wspomagajace-odchudzanie