Niedobór witaminy C – potencjalne zagrożenie dla zdrowia

Witamina C (kwas askorbinowy) to jedna z najbardziej znanych i popularnych witamin.

Wiele się o niej mówi, ale niewiele wie na temat jej właściwości innych niż prawidłowe funkcjonowanie odporności.

Rzadko zwraca się również uwagę na jej niedobór, który stanowi potencjalne zagrożenie dla zdrowia.

Dlatego warto przyjrzeć się bliżej tym zagadnieniom i poznać, czym może skutkować zbyt mała ilość witaminy C w organizmie

Witamina C i jej najważniejsze właściwości

Witamina C to związek wyizolowany w 1932 roku w czystej, krystalicznej postaci z soku cytryny.

Nadano mu nazwę kwas askorbinowy, ponieważ jego niedobór lub zbyt mała ilość w pożywieniu prowadziły do rozwoju choroby znanej jako gnilec (szkorbut) [1].

Aktualnie wiadomo, że ta witamina ma więcej cennych właściwości.

Ponadto witamina C pomaga w prawidłowej produkcji kolagenu, składnika ego do utrzymania zdrowia naczyń krwionośnych, kości, chrząstek, dziąseł, zębów, skóry.

Nie bez znaczenia jest również jej rola w utrzymaniu prawidłowych funkcji psychologicznych oraz redukowaniu uczucia zmęczenia i znużenia [2].

Przyczynia się także do ochrony składników komórkowych przed uszkodzeniem oksydacyjnym.

Dlatego też witamina C uważana jest za niezbędny składnik do prawidłowego przebiegu wielu procesów w organizmie człowieka [3].

Normy i niedobór witaminy C – co sprzyja jego występowaniu?

Kwas askorbinowy należy do składników odżywczych, których organizm nie umie sam wytwarzać i muszą być dostarczane z pożywieniem.

Jednak jego ilość, jaką organizm może wchłaniać z dwunastnicy i jelita cienkiego, zależy od przyjętej porcji.

Przy spożyciu 30–180 mg witaminy C w ciągu doby człowiek pobierze jej około 70–90%. Przy dawkach powyżej 1000 mg witaminy C na dobę jej wchłanianie spada do 50%.

Nadmiar kwasu askorbinowego w organizmie jest wydalany z moczem  [4].

Dzienne zapotrzebowanie na witaminę C uzależnione jest od wieku, płci i stanu zdrowia. Porcje RDA (zalecane dzienne spożycie) wynoszą: [4]

• dzieci w wieku 1-3 lat: 40 mg;
• dzieci w wieku 4-9 lat: 50 mg;
• chłopcy w wieku 10-12 lat: 50 mg,;
• chłopcy w wieku 13-18 lat: 75 mg;
• dziewczęta w wieku 10-12 lat: 50 mg;
• dziewczęta w wieku 13-18 lat: 65 mg;
• mężczyźni w wieku powyżej 19 lat: 90 mg;
• kobiety w wieku powyżej 19 lat: 75 mg;
• kobiety w ciąży w wieku poniżej 19 lat: 80 mg, w wieku powyżej 19 lat: 85 mg;
• kobiety karmiące piersią w wieku poniżej 19 lat: 115 mg, w wieku powyżej 19 lat: 120 mg.

Zapotrzebowanie na witaminę C jest większe w przypadku kilku grup osób, które jednocześnie narażone są na jej niedobory. Dotyczy to [3]:

• seniorów;
• osób żyjących samotnie i żywiących się poza domem;
• alkoholików;
• palaczy tytoniu;
• żyjących pod wpływem przewlekłego stresu;
• sportowców.

Ponadto na niedobory witaminy C narażeni są także bierni palacze, osoby, które stosują mało urozmaiconą dietę, chorzy na nowotwory, zespół złego wchłaniania i niewydolność nerek [4].

Mała ilość lub brak witaminy C w organizmie – potencjalne zagrożenie

Hipowitaminoza związana ze zbyt małą ilością witaminy C w organizmie może stanowić potencjalne zagrożenie dla [5]:

• osłabienia organizmu i zwiększenia podatności na infekcje;
• odczuwania większego zmęczenia i zmniejszenia wydolności fizycznej;
• pogorszenia gojenia się ran;
• krwawienia dziąseł;
• zaburzenia w syntezie kolagenu.

Ponadto skutki niedoboru witaminy C mogą prowadzić do rozwoju niedokrwistości w wyniku niedostatecznego wchłaniania żelaza oraz zwiększać ryzyko zmian nowotworowych [4].

Warto też pamiętać, że przy długotrwale utrzymującym się niedoborze witaminy C w organizmie może dojść do osłabienia naczyń krwionośnych, do rozwoju miażdżycy lub nadciśnienia [5].

Dlatego podstawą dbania o prawidłową ilość tego składnika w organizmie jest zdrowa, zbilansowana dieta. Kiedy ona nie wystarcza lub z różnych przyczyn nie jest w stanie zaspokoić zapotrzebowania na witaminę C,  można rozważyć stosowanie suplementu diety, takie jak Falvit.  Jego spożywanie dostarcza do organizmu nie tylko kwas askorbinowy, ale także inne ważne witaminy i składniki mineralne.

Opracowano na zlecenie partnera Falvit

Bibliografia:

[1] Maćkowiak K., Torliński L., Współczesne poglądy na rolę witaminy C w fizjologii i patologii człowieka, Nowiny Lekarskie 2007; 76, 4, 349–355.

[2] Rozporządzenie Komisji (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci (witryna internetowa: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A02012R0432-20210517 (dostęp: 26.07.2023)).

[3] Zawada K., Znaczenie witaminy C dla organizmu człowieka, Herbalism nr 1(2)/2016, s. 22-34.

[4] Jarosz M., Rychlik E., Stoś K. i in., Normy żywienia dla populacji Polski i ich zastosowanie. Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, 2020, 190-196.

[5] Janda K., Kasprzak M., Wolska J., Witamina C – budowa, właściwości, funkcje i występowanie, Pom J Life Sci 2015, 61, 4, 419–425.